Veelgesteld vragen

‘Werk dat in enig georganiseerd verband, onverplicht en onbetaald wordt verricht ten behoeve van anderen of de samenleving.’ Dat is de officiële definitie van vrijwilligerswerk.

Zoals uit de definitie blijkt, heeft vrijwilligerswerk een aantal kenmerken:

• Het is onbetaald.
• Het is niet verplicht.
• Het komt ten goede van anderen of de samenleving.
• Er is een zekere mate van organisatie.

Op zich heeft vrijwilligerswerk geen winstoogmerk, maar het kan wel binnen een winstgevende onderneming plaatsvinden. Sommige vrijwilligers werken immers bij betaalde voetbalorganisaties of grote zorginstellingen, zoals ziekenhuizen.

Belastingdienst en UWV
Volgens de belastingdienst is een vrijwilliger een persoon die niet beroepshalve en op vrijwillige basis werkzaamheden verricht. Dit doet deze persoon voor een organisatie of instelling die niet is onderworpen aan de vennootschapsbelasting of voor een sportorganisatie of voor een algemeen nut beogende instelling (ANBI), zonder dat hij daarvoor een reële arbeidsbeloning ontvangt.

In de Regeling vrijwilligerswerk in de WW die het UWV hanteert, is de definitie verder uitgebreid en aangescherpt.

Voor vrijwilligers, mantelzorgers en maatschappelijke stagiairs heeft de gemeente een collectieve verzekering afgesloten. U bent hierdoor automatisch verzekerd tijdens uw vrijwilligerswerk als u een ongeluk krijgt of schade veroorzaakt. Brandweer- en politievrijwilligers kunnen hier geen gebruik van maken.

U meldt eerst de schade bij uw eigen verzekering of die van de (vrijwilligers)organisatie. Wordt uw aanvraag daar niet in behandeling genomen, dan kunt u een beroep doen op deze speciale verzekering van de gemeente.

Heeft u een uitkering en wilt u vrijwilligerswerk gaan doen? Dat mag. Vrijwilligerswerk kan een goede manier zijn om werkervaring op te doen. Ook is het een manier om uw sociale contacten te onderhouden of om een zakelijk netwerk op te bouwen.

Heeft u een WW-uitkering? Dan heeft u toestemming van het UWV nodig voordat u met vrijwilligerswerk kunt beginnen. Uw vrijwilligerswerk mag uw kans op betaald werk namelijk niet verkleinen. Daarnaast beoordeelt het UWV of het werk dat u wilt gaan doen, ook echt vrijwilligerswerk is. Meer informatie vind u op de website van het UWV.

Heeft u een andere uitkering van het UWV? Kijk hier welke regels voor u gelden.

Heeft u een bijstandsuitkering van de gemeente Uitgeest? Neem dan contact op met uw consulent van de Dienst Sociale Zaken.

Als u vrijwilligerswerk doet, krijgt u soms een vergoeding. Deze vergoeding is in de meerdere gevallen niet belast.
Meer informatie kunt u vinden op de site van de belastingdienst

Doet u vrijwilligerswerk voor een ANBI? Als u aan bepaalde voorwaarden voldoet, mag u een bedrag aftrekken als een gewone gift.

N.B. Als u een uitkering heeft en u ontvangt vergoedingen voor uw vrijwilligerswerk, heeft u niet alleen te maken met de Belastingdienst, maar ook met uw uitkerende instantie. Meer informatie kunt u krijgen van het UWV of van uw consulent bij de Dienst Sociale Zaken.

In een vrijwilligersovereenkomst staan afspraken tussen de vrijwilliger en de organisatie. Bijvoorbeeld over de werkzaamheden, een eventuele onkostenvergoeding, proefperiode, opzegtermijn, enzovoort. Niet alle vrijwilligersorganisaties werken met een overeenkomst. Het is niet verplicht, maar het is aan te raden.

Klik hier voor een modelovereenkomst ontwikkeld door Movisie.
Klik hier voor een modelovereenkomst ontwikkeld door NOV.

Een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) is een verklaring waaruit blijkt dat uw gedrag in het verleden geen bezwaar vormt voor het vervullen van een specifieke taak of functie in de samenleving. Justis screent (rechts)personen die een VOG aanvragen en geeft de VOG’s af.

U kunt een VOG op drie manieren aanvragen:

• Digitaal
• via de gemeente
• via Justis; wanneer u niet staat ingeschreven in de BRP.

Werkt uw vrijwilligersorganisatie met jongeren en/of mensen met een verstandelijke beperking?  Als de organisatie zich aanmeldt op de website gratisvog.nl, dan kunnen vrijwilligers in aanmerking komen voor een gratis Verklaring Omtrent Gedrag (VOG).

Voor organisaties en verenigingen die (nog) geen eigen Vertrouwenspersoon hebben of bewust een Vertrouwenspersoon buiten de organisatie willen kiezen om drempels te verlagen, is het mogelijk om hun vrijwilligers, leden, cliënten te wijzen op de mogelijkheid hun verhaal te doen en adviezen te krijgen over hoe verder te handelen, bij een externe (kosteloze) deskundige Vertrouwenspersoon. 

Vertrouwenspersoon voor de gemeenten Uitgeest en Castricum:
Zita Onderwijzer
088 ‑ 0075 000
06 – 57572047
z.onderwijzer@meewering.nl

Onderzoek heeft aangetoond dat een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG): https://www.justis.nl/producten/vog/ voor vrijwilligers bijdraagt aan de veiligheid binnen een vrijwilligersorganisatie. Met zo’n verklaring toont de vrijwilliger aan dat hij niet veroordeeld is voor ernstige delicten, zoals een zeden- of geweldsdelict.

Voor alle vrijwilligers die werken met mensen in een afhankelijkheids- en risicovolle situatie is de VOG gratis beschikbaar: https://www.gratisvog.nl/voorwaarden. De vrijwilligersorganisaties die beleid hebben ontwikkeld en afspraken hebben gemaakt over het voorkomen van (seksueel)overschrijdend gedrag komen daarvoor in aanmerking.

Hoe maak je preventief beleid?

1 juli 2021 is  de Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen, kortweg WBTR, in werking getreden. Deze geldt voor alle stichtingen en verenigingen, behalve de verenigingen van eigenaren.

De nieuwe wet is bedoeld om wanbestuur, onverantwoordelijk financieel beheer, misbruik van positie en andere ongewenste activiteiten binnen besturen te voorkomen. Belangrijk is dat een bestuur met elkaar bespreekt wat ‘integer besturen’ inhoudt en hoe je daar vervolgens met elkaar afspraken over vastlegt. Ook is het van belang om kritisch te kijken of het nodig is om als vereniging of stichting verdere stappen te ondernemen.

Voordat de wet op 1 juli 2021 ingaat, moet in het bestuur van de vereniging of stichting in ieder geval besproken zijn wat volgens jullie ‘integer besturen’ inhoudt en hoe je daar vervolgens met elkaar de afspraken over vastlegt. Je hebt vervolgens 5 jaar de tijd om de statuten daadwerkelijk aan te passen.

1. Bekijk de checklist die het NOV heeft ontwikkeld.
2. Bekijk hier het opgenomen webinar van het NOV met uitgebreide informatie.
3. Meer informatie over de WBTR vind je hier: Bestuur en toezicht.

De maatregelen rondom het coronavirus versoepelen, daardoor kunnen vrijwilligersactiviteiten ook weer starten. Het is belangrijk dat organisaties maatregelen nemen om aan de richtlijnen van de overheid te voldoen en zelf keuzes maken hoe dat het best past bij de eigen mensen en activiteiten. Blijf daarover in gesprek! Met dit overzicht kunnen vrijwilligersorganisaties protocollen opstellen om verspreiding van het coronavirus te voorkomen. Wanneer een organisatie weer kan beginnen hangt af van het besluit van de overheid. Hierbij is het erg belangrijk dat de organisatie voldoet aan de basisregels om besmetting te voorkomen.

Op 25 mei 2018 is de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) van toepassing voor alle organisaties die van persoonsgegevens gebruikmaken, dus dit raakt ook jouw organisatie of vereniging.

Ondersteuning nodig?

• Het NOV heeft een 7-stappenplan ontwikkeld dat je op weg helpt met het opstellen van privacybeleid, het bewaren van persoonsgegevens, het informeren van vrijwilligers hoe om te gaan met gegevens en het melden van datalekken.
• Via de Expertbank BUCH biedt Frans van der Pol ondersteuning bij het opstellen van privacybeleid.

Het vastleggen van het vrijwilligersbeleid is noodzakelijk om helderheid te creëren omtrent het vrijwilligerswerk in de eigen organisatie. Daarnaast vereist vrijwilligersbeleid ook onderhoud. Voor het verbeteren van het vrijwilligerswerk is het nodig dat het betreffende beleid regelmatig geëvalueerd en bijgesteld kan worden.

Op de website vrijwilligerswerk.nl  zijn verschillende handboeken en informatie te vinden die kunnen ondersteunen bij het maken en onderhouden van vrijwilligersbeleid.

Als organisatie kunt u uw vrijwilligersbeleid verbeteren en de betrokkenheid van vrijwilligers versterken door de dialoog met de vrijwilligers goed te organiseren.

Als vrijwilliger kunt u meer betekenen voor de organisatie waarvoor u zich inzet.  Dat kan door deel te nemen aan verschillende vormen van medezeggenschap.

Meer informatie is te vinden op: https://www.nov.nl/themas/vrijwilligersbeleid-management/inspraak+en+medezeggenschap/default.aspx